Фейк: «Билл Гейтс вакцинация арқылы халық санын азайтуға шақырды»
Әлеуметтік желілерде әлемдегі ең танымал кәсіпкерлердің бірі айтты деген ескі фейк қайтадан таралып жатыр. American Sunrise арнасының студиясында Билл Гейтс айтқан мына сөз талқылануда: «Мәжбүрлі вакцинация арқылы халық санын азайту – бұл экологиялық тұрғыдан ең тиімді шешім». Дереккөз ретінде The Sovereign Independent газетінің бір саны көрсетілген. Алайда шын мәнінде бұл сөздер контекстен үзіп алынған және аталған басылымның журналисі тарапынан бұрмаланған.
Ирландияның The Sovereign Independent газеті 2009 жылы шыға бастады. Шамамен 10 саны жарық көрді. Қазіргі уақытта оның сайты жұмыс істемейді, дегенмен мұрағаттағы нұсқалары желіде сақталып қалды.
Бұл газет үнемі вакцинацияға қатысты да, басқа да тақырыптарда қастандық теориялары мен жалған ақпараттарды таратумен айналысқан. Мысалы, басылымның бір нөмірінде масондар шайтанға табынып, БҰҰ-мен әлемдік бақылау орнату туралы құпия келісім жасағаны, ал теледидар үкімет тарапынан «Жаңа әлемдік тәртіпті» орнату үшін сана манипуляциясының құралы ретінде қолданылатыны айтылған.
Видеода айтылған мақала 2011 жылы The Sovereign Independent газетінің алғашқы бетінде жарияланған. Онда вакцинация – БҰҰ мен Билл Гейтс алға тартқан халық санын азайту бағдарламасының бір бөлігі деп көрсетілген.
«Дәлел» ретінде журналист Гейтстің 2010 жылы TED конференциясында инновация туралы баяндама жасап, онда көміртегі шығарындыларын азайту жолдарын қарастырған.
Кәсіпкер халық санының өсу қарқынын төмендететін факторлардың бірі ретінде денсаулық сақтау жүйесін жақсартуды атаған. Алайда бұл пікір контекстен үзіп алынған: Гейтс халық санының азаюы емес, оның өсуінің баяулауы туралы айтқан. Бұл құбылыс кедей елдерде әйелдердің көп бала тууымен байланысты, себебі мұндай елдерде әлеуметтік қорғау жүйесі жиі болмайды, ал қартайғанда өздеріне қолдау көрсету үшін көбірек ұрпақ қажет. Медицина мен вакцинацияның арқасында балалардың өмір сүру деңгейі артқан сайын, отбасыларға көп бала табудың қажеттілігі жойылады.
2020 жылы мақаланы халықаралық фактчекерлер, соның ішінде Reuters және VoxUkraine жоққа шығарды.
Билл Гейтс вакцинация арқылы халық санын азайтуға шақырды деген мәлімдеме – фейк. The Sovereign Independent газетіндегі дәйексөз контекстен үзіп алынған және кәсіпкердің сөзінің мән-мағынасын бұрмалайды. Ол өз баяндамасында халық санының өсу қарқынын денсаулық сақтау жүйесін жақсарту арқылы төмендету туралы айтқан.
