Фейк: «XVIII ғасырда жазылған кітапта қолдан жер сілкінісін тудыру технологиясы сипатталған»
Танымал Telegram чаттарында пайдаланушылар қолдан жер сілкінісін тудыру туралы жазылған XVIII ғасырда жазылған кітап туралы айтылды. Пайдаланушылардың пікірінше, бұл әлемдегі катаклизмдердің көбі табиғи емес, қолдан жасалған деген теорияны дәлелдейді. Бұл олай емес. Неге екенін түсіндірейік.
Видеода көрсетілген кітап бар. Ол An Historical Account of Earthquakes, extracted From the Most Authentick Historians («Ең танымал ғалымдардан алынған жер сілкінісі туралы тарихи есеп») деп аталады. Кітапта XVIII ғасыр ғалымдарының жер сілкінісі мен жанартаудың атқылауы туралы ойлары жинақталған.
Толық мәтінді Желіден оқуға болады.
Видеода көрсетілген қолдан қолдан жер сілкінісін тудыру технологиясы туралы абзац кітаптың оныншы бетінде жазылған.
Егер оны толығымен оқысаңыз, онда мектептерде химия сабағында жасалатын шағын жасанды «жанартаулар» мен жер сілкіністері туралы айтылып отырғанын түсінесіз.
Сипатталған технология Лемери «жанартауы» эксперименті ретінде белгілі. Оны француз химигі Никола Лемери жасаған. Эксперимент темір чиптерін күкіртпен және сумен біртекті массаға дейін араластыруға негізделген. Бұл қоспаны жер астына салады, ол қызып, топырақтың жарылып, дірілдеуіне әкеледі. Бұл эксперименттің иллюстрацияларынан, біріншіден, бұл эксперименттің ауқымы өте аз, екіншіден, байқалған әсер сырттай қарағанның өзінде нағыз жер сілкінісінен ерекшеленеді.
Демек, кітапта жер сілкінісін жасаудың ежелгі технологиясы емес, XVIII ғасырдағы ғылыми эксперимент сипатталған.
Бүгінде әлемнің еш жерінде литосфералық плиталар қозғалысын және жанартау атқылауын тудыратын технология жоқ.
Олай болса, таралған ақпарат – фейк, ал кітаптың көрсетілген беті контекстен үзіп алынған.
.jpg){kind=link}